Nghiên cứu xây dựng quy trình sàng lọc thai phụ có cổ tử cung ngắn và điều trị dự phòng sinh non bằng Progesterone

Đẻ non là nguyên nhân trực tiếp lớn thứ hai gây tử vong ở trẻ em dưới 5 tuổi và hiện vẫn còn là một thách thức lớn của Y học. Đây là một trong những vấn đề được quan tâm hàng đầu ở nước ta cũng như trên thế giới. Theo Tổ chức Y tế Thế Giới WHO, ước tính hàng năm có khoảng 15 triệu em đẻ non mỗi năm. Có nghĩa là cứ 10 trẻ được sinh ra thì có một trẻ đẻ non. Khoảng 1 triệu trẻ em tử vong mỗi năm do các biến chứng của sinh non. Nói cách khác cứ 12 giây có 1 sơ sinh non tháng tử vong. Trên toàn cầu, sinh non là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi. Nhiều trẻ sống sót phải đối mặt với tình trạng khuyết tật suốt đời, bao gồm khuyết tật học tập và các vấn đề về thị giác và thính giác…

Cổ tử cung (CTC) là phần dưới nhất của tử cung, đóng vai trò quan trọng trong khả năng sinh sản của người phụ nữ. Nhiều bệnh lý liên quan đến CTC như polyp, viêm nhiễm, hở eo CTC, CTC ngắn… có ảnh hưởng tới việc mang thai của người phụ nữ. Trong đó, độ dài CTC ngắn là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu của đẻ non tự phát.

Sự co ngắn của CTC trong thời kỳ thai nghén diễn ra một cách âm thầm. Độ dài CTC luôn là một triệu chứng thực thể, phản ánh sự co ngắn của CTC dưới tác động của những con co tử cung không mong muốn. Một số nghiên cứu của các tác giả trong và ngoài nước nghiên cứu về độ dài CTC trong thời kỳ thai nghén đưa ra nhận định: Độ dài CTC ngắn là dấu hiệu gợi ý cho một sinh non tiềm tàng. Vì vậy, xác định được những phụ nữ mang thai có độ dài CTC ngắn cho phép các bác sĩ sản khoa theo dõi, điều trị dự phòng để làm giảm nguy cơ đẻ non.

Có nhiều phương pháp để xác định độ dài CTC trong thời kỳ thai nghén, trong đó siêu âm được đánh giá là phương pháp đơn giản, tiện ích, hiệu quả và là tiêu chuẩn vàng để đo chiểu dài CTC. Phương pháp siêu âm có thể tiến hành qua nhiều đường như qua đường bụng, đường tầng sinh môn và đường âm đạo. Trong đó siêu âm đo độ dài CTC qua đường âm đạo được đánh giá là một công cụ sàng lọc có hiệu quả cao.

Đối với những phụ nữ phụ nữ có cổ tử cung ngắn để dự phòng đẻ non đã có nhiều phương pháp được nghiên cứu sử dụng như progesterone đặt âm đạo, khâu vòng cổ tử cung và vòng nâng cổ tử cung. Hiện nay, việc sử dụng Progesterone được nhiều nước quan tâm vì những lợi ích ưu việt của nó trong dự phòng sinh non: giảm tỷ lệ đẻ non, giảm tỷ lệ tử vong và bệnh tật cho trẻ, giảm các can thiệp điều trị tích cực cho trẻ sơ sinh… mang lại hiệu quả kinh tế cao. Các thử nghiệm lâm sàng và phân tích gộp đã cho thấy Progesterone đặt âm đạo làm giảm tỷ lệ sinh non và bệnh tật ở trẻ sơ sinh.

Chính vì vậy, PGS.TS. Vũ Bá Quyết cùng nhóm nghiên cứu tại Bệnh viện phụ sản trung ương cùng thực hiện đề tài: “Nghiên cứu xây dựng quy trình sàng lọc thai phụ có cổ tử cung ngắn và điều trị dự phòng sinh non bằng Progesterone” nhằm 4 mục tiêu sau:

1. Xây dựng các quy trình sàng lọc thai phụ có cổ tử cung ngắn bằng siêu âm đường âm đạo.

2. Xác định được tỷ lệ thai phụ có cổ tử cung ngắn dưới 25mm.

3. Xây dựng phác dồ điều trị dự phòng sinh non bằng Progesterone đường âm đạo ở thai phụ có cổ tử cung ngắn.

4. Đánh giá hiệu quả điều trị dự phòng sinh non ở thai phụ có cổ tử cung ngắn bằng Progesterone đường âm đạo.

Sau thời gian nghiên cứu, đề tài đã thu được những kết quả như sau:

1. Sản phẩm 1

− Quy trình sàng lọc thai phụ có cổ tử cung ngắn hoàn chỉnh và có thể áp dụng cho nghiên cứu tiếp theo. − Siêu âm đo độ dài CTC qua đường âm đạo được coi là tiểu chuẩn vàng để xác định độ dài CTC trong thai kỳ nên có thể điều chỉnh mở rộng tuổi thai sàng lọc cổ tử cung sớm hơn

2. Sản phẩm 2 Qua khảo sát đo độ dài CTC trên 3500 thai phụ có tuần thai từ 19 đến 23 tuần 6 ngày bằng siêu âm qua đường âm đạo tại Bệnh viện Phụ Sản Trung ương chúng tôi có một số kết luận sau:

- Độ dài CTC trung bình từ 19 - 26 tuần 6 ngày trong nghiên cứu là 35,8±5,5mm và không có sự khác biệt về độ dài CTC trung bình giữa các tuần thai.

- Độ dài CTC ở nhóm thai phụ có tiền sử đẻ non ngắn hơn có ý nghĩa thống kê so với nhóm không có tiền sử sinh non.

- Tỷ lệ thai phụ có CTC ngắn ≤ 25mm là 1,9%. Không có sự khác biệt về tỷ lệ thai phụ có cổ tử cung ngắn giữa nhóm thai phụ con so và con rạ.

- Những thai phụ có độ dài CTC ngắn ≤ 25mm có nguy cơ đẻ non cao gấp 4,6 lần so với những thai phụ có độ dài CTC bình thường.

3. Sản phẩm 3 Phác đồ điều trị dự phòng sinh non cho thai phụ có cổ tử cung ngắn hoàn chỉnh và có thể được sử dụng tham khảo điều trị.

4. Sản phẩm 4

Qua điều trị dự phòng Progesterone cho 65 thai phụ có tuần thai từ 19 đến 23 tuần 6 ngày có cổ tử cung ≤25mm đến khám và theo dõi thai tại Bệnh viện Phụ Sản Trung ương, chúng tôi có một số kết luận sau:

- Điều trị dự phòng progesterone cho phụ nữ mang thai có CTC ngắn có hiệu quả giảm tỷ lệ sinh non: tỷ lệ đẻ non < 2.500 gram.

Có thể tìm đọc toàn văn báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 20021/2021) tại Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia.

Đ.T.V (NASATI)

Theo vista.gov.vn

Nguồn: https://www.vista.gov.vn/vi/news/ket-qua-nghien-cuu-trien-khai/nghien-cuu-xay-dung-quy-trinh-sang-loc-thai-phu-co-co-tu-cung-ngan-va-dieu-tri-du-phong-sinh-non-bang-progesterone-9529.html