MỘT SỐ CÔNG NGHỆ QUAN TRỌNG ÁP DỤNG TRONG CÁCH MẠNG 4.0

Trí tuệ nhân tạo  (Artificial Intelligence - AI) là công nghệ quan trọng áp dụng trong CMCN4.0. AI là khả năng của máy  tính  hoặc hệ thống để thực hiện các nhiệm vụ thông minh tương tự như con người. Công nghệ này có thể được sử dụng để tạo ra các hệ thống tự động thông minh, phân tích dữ liệu lớn, nhận diện hình ảnh và giọng nói, dự đoán xu hướng và hành vi người dùng, và tạo ra trải nghiệm cá nhân hóa cho khách hàng. Thứ hai, là Internet of Things (IoT), mạng lưới các thiết bị điện tử được kết nối và trao đổi dữ liệu với nhau thông qua internet. Công nghệ IoT cho phép các đối tượng vật lý như máy móc, thiết bị gia dụng, xe hơi và cảm biến thu thập và chia sẻ dữ liệu, tạo ra môi trường thông minh và tự động hóa các quy trình kinh doanh và cuộc sống hàng ngày. Thứ ba, là Blockchain - một công nghệ xây dựng và quản lý một hệ thống cơ sở dữ liệu phân tán và bảo mật. Nó có thể được sử dụng để xác thực và ghi nhận các giao dịch, tài sản và thông tin một cách minh bạch và không thể thay đổi. Công nghệ blockchain có thể áp dụng trong các lĩnh vực như quản lý chuỗi cung ứng, giao dịch tài chính, bảo hiểm và quản lý thông tin cá nhân. Thứ tư, VR và AR(Virtual Reality - VR và Augmented Reality - AR) là công nghệ tạo ra một môi trường hoặc kết hợp thực tế ảo với thực tế. VR cho phép người dùng tham gia vào một môi trường ảo hoàn toàn, trong khi AR kết hợp các yếu tố ảo vào môi trường thực tế. Cả hai công nghệ này có thể được sử dụng trong lĩnh vực giáo dục, giải trí, thương mại điện tử và thực tế ảo hóa quy trình sản xuất. Thứ năm, Robot hợp tác và tự động là các thiết bị hoặc hệ thống có khả năng thực hiện các nhiệm vụ cụ thể mà trước đây chỉ có con người mới thực hiện được.

Các công nghệ như robot hợp tác, robot tự lái, máy nhúng và trí tuệ nhân tạo đã đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu suất và tự động hóa các quy trình sản xuất, dịch vụ và vận chuyển. Cuối cùng, là công nghệ trí tuệ phân tán (Distributed Intelligence) cho phép các  thiết bị và hệ thống thông minh tương tác và làm việc cùng nhau để thực hiện các nhiệm vụ phức tạp. Thay vì dựa vào một hệ thống tập trung duy nhất, trí tuệ phân tán sử dụng mạng lưới các thiết bị kết nối để chia sẻ dữ liệu và thông tin, tăng  cường khả năng xử lý và đưa ra quyết định thông minh.

Cách mạng này đang liên tục phát triển và có thể sẽ xuất hiện nhiều công  nghệ  mới  khác  trong tương lai.

Một số cách mà CMCN 4.0 ảnh hưởng đến quản lý tri thức trong tổ chức tạo ra những cơ hội mới và thách thức mới

CMCN 4.0 đã tạo ra lượng lớn dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm dữ liệu từ IoT, mạng xã hội, hệ thống thông tin nội bộ và nhiều nguồn dữ liệu khác. Điều này tạo ra cơ hội để tổ chức thu thập, lưu trữ và xử lý thông tin phong phú, bao gồm tri thức nội bộ và tri thức từ bên ngoài tổ chức. Quản lý tri thức trong CMCN 4.0 đòi hỏi khả năng hiểu và xử lý dữ liệu lớn, đảm bảo rằng thông tin được tổ chức và truy cập một cách hiệu quả. CMCN 4.0 đã tăng cường khả năng truyền thông và chia sẻ tri thức trong tổ chức. Nhờ vào các công nghệ như mạng xã hội doanh nghiệp, hệ thống quản lý tri thức và các công cụ truyền thông kỹ thuật số khác, nhân viên có thể dễ dàng chia sẻ tri thức, ý kiến và kinh nghiệm của mình với nhau. Điều này tạo ra một môi trường hợp tác và học tập liên tục trong tổ chức, đồng thời tăng cường khả năng sáng tạo và giải quyết vấn đề. CMCN 4.0 đặt sự chú trọng vào việc học tập và phát triển liên tục. Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ và các xu hướng mới, tổ chức cần đảm bảo nhân viên của mình có kiến thức và kỹ năng phù hợp để làm việc trong môi trường số hóa. Quản lý tri thức trong CMCN 4.0 đòi hỏi việc xây dựng các chương trình đào tạo và phát triển nhân viên linh hoạt, sử dụng các công nghệ học tập trực tuyến, khóa học trực tuyến và các công cụ hỗ trợ học tập thông minh. Sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và phân tích dữ liệu để quản lý tri thức. AI và phân tích dữ liệu có thể giúp tổ chức tổ chức, phân loại và phân tích tri thức từ dữ liệu lớn, từ đó tạo ra những hiểu biết mới và gợi ý quyết định. Công nghệ AI cũng có thể được sử dụng để tạo ra các hệ thống tự động hóa quy trình quản lý tri thức và cung cấp các dịch vụ thông minh dựa trên tri thức.

CMCN 4.0 đặt nhiều sự chú trọng vào quản lý nhân tài kỹ thuật số. Tổ chức cần đảm bảo rằng họ có nhân viên có kỹ năng số hóa và hiểu biết về công nghệ. Quản lý tri thức trong CMCN 4.0 đòi hỏi việc tìm kiếm, thuê và phát triển nhân tài kỹ thuật số, như các chuyên gia về trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu, quản lý dự án công nghệ thông tin và các chuyên gia công nghệ khác. Điều này đòi hỏi sự thay đổi và thích nghi với môi trường kỹ thuật số để tổ chức có thể tận dụng được lợi ích của CMCN 4.0.

Một số thách thức mà tổ chức phải đối mặt trong CMCN4.0

CMCN 4.0 tạo ra lượng lớn dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau như IoT, mạng xã hội, hệ thống thông tin nội bộ và nhiều nguồn dữ liệu khác. Thách thức đặt ra là làm thế nào để tổ chức thu thập, lưu trữ và xử lý dữ liệu lớn một cách hiệu quả. Điều này đòi hỏi sự đầu tư vào hạ tầng công nghệ, cơ sở dữ liệu mạnh mẽ và khả năng phân tích dữ liệu để trích xuất tri thức có giá trị từ dữ liệu đó. Với việc thu thập và lưu trữ nhiều dữ liệu quan trọng, bảo mật thông tin trở thành một thách thức quan trọng. Tổ chức phải đảm bảo an toàn và bảo mật cho tri  thức,  ngăn  chặn sự xâm nhập, rò rỉ thông tin và tấn công mạng. Điều này đòi hỏi việc áp dụng các biện pháp bảo mật thông tin, chuẩn mực an toàn thông tin và giám sát liên tục để đảm bảo rằng dữ liệu và tri thức không bị đe dọa.

CMCN 4.0 yêu cầu sự thay đổi văn hóa tổ chức để khuyến khích việc chia sẻ tri thức, học tập liên tục và sáng tạo. Tuy nhiên, việc thay đổi văn hóa không phải lúc nào cũng dễ dàng. Tổ chức có thể đối mặt với sự kháng cự từ nhân viên, sự chậm trễ trong việc thích nghi với công nghệ mới và khó khăn trong việc thúc đẩy sự hợp tác và chia sẻ tri thức trong tổ chức. CMCN4.0 đòi hỏi nhân viên có kiến thức và kỹ năng phù hợp để làm việc trong một môi trường số hóa. Tuy nhiên, tổ chức có thể gặp khó khăn trong việc tìm kiếm, thuê và phát triển nhân lực có khả năng số hóa. Điều này đòi hỏi đầu tư vào chương trình đào tạo và phát triển nhân lực, cung cấp cơ hội học tập và thúc đẩy sự phát triển cá nhân. Tổ chức cần có lãnh đạo có khả năng thúc đẩy sự thay đổi, tạo động lực và tạo điều kiện cho sự sáng tạo và hợp tác. Quản lý tri thức trong cách mạng 4.0 đòi hỏi sự tin tưởng linh hoạt, khả năng thích ứng nhanh chóng với thay đổi công nghệ và khả năng tạo ra môi trường thích hợp để nhân viên chia sẻ và áp dụng tri thức mới. Việc tạo ra một môi trường kinh doanh cạnh tranh, nơi các công ty phải thích nghi với sự biến đổi công nghệ và thay đổi nhanh chóng, tổ chức phải đối mặt với áp lực để đảm bảo họ không bị tụt lại trong cuộc đua công nghệ  và  tri  thức  cũng là thách thức mà tổ chức phải đối mặt. Điều này đòi hỏi sự đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, khả năng sáng tạo và khả năng thích ứng linh hoạt với thị trường thay đổi.

Tóm lại, quản lý tri thức trong CMCN 4.0 đòi hỏi sự chú trọng đến việc quản lý dữ liệu lớn, bảo mật thông tin, thay đổi văn hóa tổ chức, đào tạo và phát triển nhân lực, thay đổi quản lý và lãnh đạo, và đối mặt với áp lực cạnh tranh và biến đổi. Bằng cách đối mặt và vượt qua những thách thức này, tổ chức có thể tận dụng cơ hội của CMCN 4.0 và tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững.

Một số biện pháp đề xuất để tổ chức đối mặt với áp lực cạnh tranh và biến đổi trong CMCN 4.0

Tổ chức cần xem xét lại chiến lược kinh doanh hiện tại và đảm bảo rằng nó phù hợp với môi trường cạnh tranh và công nghệ mới. Điều này có thể bao gồm thay đổi mô hình kinh doanh, tìm kiếm những cơ hội mới, đầu tư vào nghiên cứu và phát triển để tạo ra sản phẩm và dịch vụ đột phá. Việc tạo một môi trường thúc đẩy sáng tạo và đổi mới có thể đạt được bằng cách khuyến khích nhân viên tham gia vào quá trình sáng tạo, tạo ra các chương trình khuyến khích ý tưởng mới, và xây dựng một hệ thống phản hồi tích cực để đánh giá và triển khai những ý tưởng tiềm năng.

Tổ chức cần đầu tư vào công nghệ và hạ tầng phù hợp để đáp ứng yêu cầu của CMCN 4.0. Điều này có thể bao gồm việc nâng cấp hệ thống thông tin, triển khai các giải pháp IoT, trí tuệ nhân tạo và học máy, và phát triển khả năng phân tích dữ liệu để tận dụng tri thức từ dữ liệu lớn.

Tổ chức cần tạo ra môi trường động viên học tập và phát triển cá nhân cho nhân viên. Điều này có thể bao gồm việc cung cấp chương trình đào tạo và đào tạo liên tục, tạo ra cơ hội học hỏi thông qua dự án và nhiệm vụ mới, và khuyến khích việc chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm giữa các thành viên trong tổ chức. Xây dựng một đội ngũ nhân viên đa năng và linh hoạt, có khả năng thích ứng với những thay đổi công nghệ và nhiệm vụ mới. Điều này có  thể đạt  được  bằng  cách  cung cấp đào tạo đa dạng và đa năng, khuyến khích sự hợp tác và làm việc nhóm,  và  tạo  ra  một  môi  trường khuyến khích việc học hỏi và phát triển kỹ năng mới. Tìm kiếm cơ hội hợp tác với các đối tác chiến lược và xây dựng mạng lưới liên kết để chia sẻ tri thức và tận dụng cơ hội cạnh tranh. Điều này có thể bao gồm việc hợp tác với các công ty khởi nghiệp công nghệ, viện nghiên cứu, trường đại học và tổ chức chính phủ để tạo ra một môi trường hỗ trợ và tăng cường khả năng cạnh tranh.

Với sự phát triển của CMCN 4.0, dữ liệu đã trở thành tài sản quý giá. Tổ chức cần tăng cường quản lý dữ liệu và  bảo mật để đảm bảo an toàn thông tin và tuân thủ các quy định về bảo vệ dữ liệu. Điều này bao gồm việc xác định các quy trình và chính sách bảo mật, đào tạo nhân viên về an ninh mạng, và sử dụng các công nghệ bảo mật tiên tiến.

Cuối cùng, tổ chức cần liên tục theo dõi và thích ứng với sự thay đổi trong CMCN 4.0. Điều này đòi hỏi việc đánh giá và đo lường hiệu suất, định kỳ cập nhật chiến lược và kế hoạch kinh doanh, và sẵn sàng thích nghi với những xu hướng và công nghệ mới.

Những biện pháp trên không chỉ giúp tổ chức vượt qua áp lực cạnh tranh và biến đổi trong CMCN 4.0 mà còn tạo ra cơ hội mới và thúc đẩy sự phát triển bền vững trong thời đại công nghệ hiện đại.

Giang Phạm.

(theo Tạp chí in ”Thông tin và Phát triển” số Xuân Giáp Thìn)